Psychoterapia par
Samodzielne próby rozwiązania konfliktów jawią się jako oczywista reakcja w sytuacjach kryzysowych, pomiędzy dwojgiem ludzi.
Niestety trudno jest zachować obiektywizm, dlatego nierzadko takie działanie zawodzi, doprowadzając partnerów do wyczerpania i bezsilności.
To ważny moment na zastanowienie się nad skorzystaniem z pomocy profesjonalisty i umówienie konsultacji psychoterapii par.
Dlaczego terapia par?
Terapia z parą to bardzo często praca nad odbudowaniem dobrej, jakościowej, bezpiecznej i satysfakcjonującej relacji między dwojgiem osób. Przyglądając się zgłaszanym problemom oraz ustalając cele do wspólnej pracy zależy nam, by wyposażyć partnerów w konkretne narzędzia, które mają być pomocne na długie lata. W toku terapii para nabywa nowych umiejętności takich jak np. skuteczna komunikacja oparta na szacunku i empatii, radzenie sobie z trudnymi sytuacjami, czy własnymi emocjami, akceptacja, rozpoznawanie potrzeb oraz umiejętne ich komunikowanie czy wyrażanie własnego zdania, a także opanowanie technik na rozładowanie napięcia.
Dzięki bogactwie narzędzi psychoterapii poznawczo-behawioralnej partnerzy mogą uczyć się nowych zachowań. Pomiędzy bodźcem a reakcją jest przestrzeń, którą możemy zauważyć i zatrzymać się, zanim zadziałamy w jakiś sposób. Wspomniane techniki pozwalają się tego nauczyć po to, by uelastycznić swoją- bardzo często natychmiastową i zniekształconą ocenę drugiej osoby. Psychoterapia par umożliwia nam dostrzeżenie innych przyczyn zachowania drugiej strony. Jej emocji, obaw, strategii działania oraz potrzeb. Z taką wiedzą dużo łatwiej jest złapać dystans w trudnej emocjonalnie sytuacji pomiędzy ludźmi. To, jak duża zmiana zostanie wprowadzona do związku zależy przede wszystkim od pary i ich zaangażowania.
Kim jest psychoterapeuta par
Psychoterapeuta par i małżeństw to osoba obiektywna, która stoi przede wszystkim po stronie partnerów.
Jego zadaniem jest nadanie impulsu do działania, ale przede wszystkim też pomoc w określeniu problemów oraz celów do pracy. Dzięki temu może lepiej dobrać odpowiednie techniki, które zostaną później z parą tak długo, jak tylko będą potrzebne.
Jak konkretnie wygląda psychoterapia par?
Każda sesja trwa 90 minut a spotkania są zwykle umawiane co 2 tygodnie. Czasem jednak jest tak, że para jest w bardzo silnych emocjach i kryzysie, przez co początkowo potrzebuje spotkać się częściej, na przykład raz na tydzień. Terminy zwykle ustalane są na jeden konkretny dzień i godzinę, co pozwala utrzymać regularność spotkań, która jest bardzo ważna dla stałego procesu mającego przynieść potrzebną zmianę. Staramy się jednak być elastyczni i po pierwszej konsultacji każdy terapeuta umawia się z parą osobiście, prowadząc partnerów stacjonarnie albo online.
Pierwsze sesje to zwykle przestrzeń na ustalenie listy problemów oraz celów do pracy. Kolejne spotkanie to oddzielne wywiady, dzięki którym przyglądamy się mechanizmom jakie mogły wykształcić się już w dzieciństwie i w ogóle przeszłości każdej z osób. To cenna wiedza, która pozwala nam zwiększyć samoświadomość partnerów, a co za tym idzie- rozpracować ich schematy działania w relacji. Dzięki temu para uczy się lepiej rozumieć siebie nawzajem. Emocje słabną i pojawia się miejsce na akceptację.
Następny krok to już praca z celami i ćwiczenie konkretnych narzędzi do pracy, zarówno w trakcie sesji, jak i poza nią. Psychoterapia par kończy się zwykle podsumowaniem nabytych umiejętności oraz przygotowaniem planu korzystania z tych technik w przyszłości, do tak zwanej autoterapii.
Z jakich korzystamy metod?
Bazą naszej pracy są zdobycze nurtu psychoterapii poznawczo-behawioralnej, której narzędzia oparte są o solidną psychoedukację. Pracujemy poznawczo z uelastycznieniem postrzegania drugiej osoby, zrozumienia jej zachowań. Rozpoznajemy szereg zniekształceń poznawczych czy nadinterpretacji zachowań partnera/partnerki. Zachęcamy, by rozróżniać opinie od faktów i pokazujemy, w jaki sposób tak pracować. Od strony behawioralnej uczymy się rozpoznawać strategie każdej osoby. Pod każdą z nich stoi zwykle ważna potrzeba, o którą próbujemy „zawalczyć” w relacji. Potrzeby nie da się zmienić, ale strategię, poprzez którą próbujemy tę potrzebę zaspokoić, możemy już zastąpić inną, bardziej adaptacyjną.
Korzystamy również z narzędzi Terapii Skoncentrowanej na Emocjach (EFT), zdobyczy z badań Instytutu Johna Gottmana, Terapii Akceptacji i Zaangażowania (ACT) oraz Terapii Schematów.
Warto podkreślić, że indywidualny program terapii par zawsze „szyjemy” na miarę osób, które zgłaszają się do nas ze swoimi potrzebami. Należy pamiętać, że każdy psychoterapeuta, który pracuje z parą, to również osoba prowadząca indywidualne sesje psychoterapii. Dlatego jest to osoba kompetentna, by ocenić, kiedy psychoterapia par ma sens, a kiedy warto najpierw podjąć oddzielnie psychoterapię indywidualną.
Co to są prace osobiste?
Praca osobista, to ćwiczenia zadawane do wykonania między sesjami. Zwykle są to techniki omawiane wcześniej w trakcie terapii, albo materiał psychoedukacyjny do wspólnego przeczytania. To niezwykle ważny element, jeśli zależy nam na osiągnięciu naszych celów w relacji. Każdą kolejną sesję rozpoczynamy od omawiania prac osobistych. To zwykle przestrzeń, by podzielić się refleksją, napotkanymi trudnościami czy emocjami, które wywołało zadanie. Prace osobiste nie tylko pozwalają ćwiczyć konkretne techniki, czy konfrontować się z problemem, ale też element pracy, w którym mogą pokazać się inne ważne problemy, które terapeuta będzie miał szansę zauważyć. To ważne, by para pomiędzy sesjami była ze sobą w kontakcie, rozmawiała. Nie należy zostawiać wszystkiego na samo spotkanie z terapeutą. Prace osobiste zachęcają do stałego podejmowania działań na rzecz związku.
Czy trzeba się przygotowywać do pierwszego spotkania?
Niespecjalnie. Psychoterapeuta to osoba, która i tak poprowadzi sesję, by zaplanować z parą oraz stworzyć plan terapii. Można oczywiście i myślę, że warto zastanowić się jednak nad oczekiwaniami względem terapii, można stworzyć listę problemów, przygotować pytania. Nie każdy jednak ma taką potrzebę i zasoby na to, dlatego nie jest konieczne. Dobrze jest zastanowić się, po czym, jako partnerzy poznalibyście zmianę? Po czym konkretnie poznalibyście, że terapia działa? Co by się zmieniło, jak wyglądałby dzień? A może są elementy, za którymi tęsknicie sprzed kilku lat i jeśli tak to jakie?
To, o czym warto pamiętać to motywacja do podjęcia pracy. Psychoterapia par ma marne szanse na powodzenie, jeśli któraś z osób czuje, że przyszła na siłę. Te osoby są zwykle nieobecne podczas sesji, nie wykonują prac osobistych.
Mamy jednak też takie doświadczenia, które pokazują, że czasem warto najpierw wybrać się samemu na psychoterapię indywidualną. Wówczas dobrze jest wnieść na sesję sprawę swojej relacji, by wspólnie z terapeutą zastanowić się, co można zrobić. Niejednokrotnie obserwowaliśmy, że z czasem, kiedy zmieniało się zachowanie jednej osoby, w trakcie jej procesu psychoterapii indywidualnej, a partner/partnerka obserwowali te zmiany, to często sami byli póżniej otwarci, by podjąć swoją terapię i coś zmienić, albo byli gotowi wybrać się na terapię par.
„Niewątpliwie podjęcie psychoterapii to wydarzenie stresujące, które wymaga motywacji, otwartości oraz odwagi. To proces, w który łatwo zwątpić, kiedy zbyt mocno koncentrujemy się na wątpliwościach. Dlatego psychoterapeuta par to osoba, która przy solidnym wsparciu jakim są jej kompetencje wraz z całym repertuarem narzędzi, pomaga pielęgnować i wzniecać nadzieję na zmianę oraz oczekiwanie dobrego. Taka postawa w połączeniu z budowaniem motywacji do zmiany, może okazać się naprawdę dobrym przepisem na Wasz osobisty sukces terapeutyczny.”
Marlena Woszczyk